Helva

Helva

Helva Nedir?

Helva tatlısı irmik unu, şeker, su, tuz ve tarçın malzeme çeşitleri ile yapılan özellikle de dünyada  Ortadoğu ve Ön Asya’da oldukça fazla sevilen özel bir tatlı çeşitleridir. Helva, esasında Türkiye başta olmak üzere ve bir çok Orta Doğu ülkesinde yaygın olarak yapılan kültürel bir tatlıdır. Bu manada helvanın pek çok farklı ülkede birçok farklı çeşidi yapılmaktadır. Öte yandan amin çorbası olarak da bilinen helva yemeklerden sonra en son olarak ikram edilir. Bizim Türk mutfağımızda özellikle çeşit olarak un helvası ve irmik helvası yaygın olarak daha fazla yapılmaktadır. Bu çeşitlerin yanında cevizli yaz helvası, yaz helvası, bademli helva, cevizli helva, tahin helvası, kakaolu tahin helvası gibi helva çeşitleri de yaygın olarak helva üreticisi Seyidoğlu Gıda ve ev hanımları yapmaktadır. Helva tatlısının temel yapım malzemeleri un veya irmik ana malzemelerinin yanında yağ, şeker, süt, kaymak malzemeler kullanılarak yapılır.

Cevizli yaz helvası

cevizli yaz helvası

Helva kelimesi nereden gelir?

Arapça dilinde tatlı anlamına gelen sade helva genel anlamda tüm tatlıları ifade edip açıklayan hulviyyat sözcüğünden türemiştir. Arap mutfak kültüründe yerini alan helva tatlısı ile Osmanlı kültüründeki helva arasında bir fark vardır. Arap kültüründe Araplar helvayı tatlıların genel bir ismi olarak kullanır. Türkçe’de tatlı kelimesinin yanında helva sözcüğü de aynı etkiye sahiptir. Helva tatlısının dünya üzerindeki ülkelerde ilk ve yaygın olarak yapıldığı yerler Orta Doğu ülkeleri ve Balkan ülkeleri olarak bilinmektedir. Bu yüzdendir ki Türk olsun Arap olsun ve Yahudi olsun bu toplumların insanlarının yaşadıkları her yerde helva tatlısını görmek yüksek bir muhtemeldir.

Türklerin helva ile tanışmaları

Türler İslam dinini kabul ettikten sonra Arap kültürüne yakınlaşmaya başlamıştır ve bu yakınlaşma ile beraber helva tatlısı Türk kültürünün ayrılmaz bir parçası olmuştur. Osmanlı halkında helva tatlısı sıradan bir gıda ürünü olmaktan çıkarak derin kültürel bir değer haline gelmiştir.

Osmanlı gelenek ve göreneklerine göre hemen hemen tüm önemli olaylarda helva tatlısının yapılması olmazsa olmaz adetlerdendi. Keyfin, sevincin, kültürün, şiirin, bilimin, şarkının, nüktenin, kutlamanın, tanışmanın haremdeki doğumun, Osmanlı şehzadesinin tahta çıkışının, savaşta zafer kazanmanın şerefine pişirilip tüketilen bir tatlıydı helva.

Helva tatlısının etrafında her zaman çok zengin, çok güçlü ve çok etkileyici bir kültür olmuştur. Şunu diyebiliriz ki; bir insanın doğumundan başlayarak ölümünden sonra bile onun adına hayır olması için yenmeye devam edilen tek gıda helva tatlısıdır. Bu yüzden geniş bir yelpaze de, düğün merasimlerinde, bayramlarda misafirlere, ayrıca özel olarak eve davet edilen misafirlere ikram edilen, yeni doğan çocuklar için, ölümlerde, askere giderken, hac vazifesini  yerine getirenlerin dönüşünde, yeni bir ev sahibi olurken, yağmur dualarında hayır adına ve yine hayır için eşe dosta dağıtılan bir tatlı olarak helva her zaman en baştadır. Kısaca özetlersek helva, kederi ve sıkıntıları paylaşmada, kişilerin sevincine ortak olmada, hangi ne sebep olursa olsun eş, dost ve akrabayla bir tabak helva yemek adettendir ve bu gibi çeşitli sebeplerle helva tatlısını tüketiyoruz.  

Türkiye de Helva ne zaman yapılır?

Osmanlı evlerinde bir çok çeşidi yaygın olarak yapılan çeşitli helvalar Türkiye gelenek ve göreneklerine göre helva tatlısı yeni bebek doğumlarında, ölümlerde, oğlunu askere gönderenlerin evlerinde, hac farizası dönüşünde, okula yeni başlayan çocuklar için, yeni bir ev alanların, okulu bitiren çocuklar için, yağmur dualarından sonra hayır adına dağıtılmak için, kuzunun sütten kesilme günü olan yoğurt bayramında, çiğdem düğününde yani ilk çiğdemin görüldüğü gün yapılır ki bu eşitlemeler daha da çoğaltılabilir ve eşe dosta dağıtılır.  

Dünya da Helva tatlısı

Yineleyecek olursak helva tatlısının dünya da farklı kültürlerde farklı çeşitlerine çokça rastlamak mümkündür. Ayrıca Balkanlar ve Orta Doğu da tahinle yapılan helva tatlı çeşitleri Hindistan ve Bangladeş de bezelye ve havuçtan mamul edilen helva, koyu kıvamlı olan bir leziz akıcı tatlı olarak çeşitleri de yapılmaktadır.  

Dini günlerde helva

İslamiyet de üç aylar olarak bilinen Hicrî Recep, Şaban, Ramazan mübarek aylarının ilk gününde evlerde ev helvası yapılır ve küçük kaseler içerisine konularak komşulara kapı kapı dolaşılarak dağıtılır.

İlgili Gönderiler
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacaktır.Gerekli alanlar işaretlendi *